Bỗng chiều qua, khi những cơn gió thổi về, tôi lại nghe nhớ lạ lùng phố huyện quê tôi, cái phố huyện đìu hiu của một vùng quê chưa kịp thoát nghèo.
Nỗi nhớ lạ lùng đến quay quắt lòng khi tôi qua một con đường thấy một cụ bà đang phơi vỏ bưởi. Nhìn những miếng vỏ bưởi xắt đều bằng ngón tay, tôi lại nhớ đến bà tôi ở quê nhà cũng vậy. Mỗi ngày, bà đều đi một vòng sau buổi chợ, lượm hoặc xin những cái vỏ bưởi người ta bán bỏ đi. Về nhà, bà lui cui xắt thành những miếng nhỏ đều nhau rồi đem phơi nắng. Tôi đã quen với hình ảnh bà tôi ngồi xắt rồi phơi… để mỗi chiều, bà đốt chúng trong một cái nồi đất dùng làm “bếp un”. Tôi không làm sao quên được cái mùi thơm nồng của vỏ bưởi khi cháy. Tôi thắc mắc, bà tôi cười móm mém cái miệng đang nhai trầu: “Bà un cho muỗi nó sợ rồi bay đi để đừng cắn cháu bà”. Tôi quen với câu trả lời của bà và tôi cũng quen với cái mùi vỏ bưởi trong bếp un mỗi chiều cho đến ngày bà tôi mất.
Tôi về thành phố với công việc đa đoan. Người thành phố đốt nhang xua muỗi hay dùng thuốc xịt. Lâu dần tôi cũng quên đi mùi vỏ bưởi trong bếp un của bà tôi. Vậy mà mấy ngày nay, tôi lại thích đi làm qua ngang căn nhà có cụ bà phơi vỏ bưởi. Một nỗi nhớ mênh mông và tha thiết lại trở về trong tâm thức. Tôi nghe nhớ bà, nhớ cái phố huyện quê tôi. Tôi đoán chắc người quê tôi bây giờ cũng không ai dùng vỏ bưởi. Cái phố huyện đìu hiu ngày nào bây giờ đã sừng sững mấy dãy lầu cao. Người dân đã giàu hơn, đã văn minh hơn và đời sống đã tiện nghi hơn nhiều. Tôi cũng hiểu như vậy nhưng sao lòng lại thấy vấn vương ngày tháng cũ.
NGÔ NGUYÊN
