Ý kiến nói trên được đưa ra sau khi Ngân hàng Nhà nước bất ngờ “nới” tỉ giá tăng gần 400 đồng/USD khiến cho cả buổi sáng qua thị trường USD tự do trở nên hỗn loạn do các đại lý đẩy giá bán tới 19.600 đồng, tăng 260 đồng. USD tăng dẫn tới giá vàng trong nước nhảy vọt, vượt qua ngưỡng 28,5 triệu đồng/lượng. Theo dự báo trong quý IV/2010, diễn biến tỉ giá USD sẽ rất phức tạp bởi cung cầu ngoại tệ thay đổi mạnh và xu hướng VND mất giá so với USD tăng dần.
Trước đó, sau khi Bộ Tài chính “bật đèn xanh”, xăng dầu bán lẻ bất ngờ tăng giá hơn 400 đồng/lít. Các hãng sữa, thép… cũng vội vàng điều chỉnh giá bán. Cùng lúc, Hiệp hội Năng lượng kiến nghị Thủ tướng xóa bỏ giá điện bậc thang và… tăng giá bán lẻ điện tới 50%.
Cộng với giá lúa gạo (nhân tố chính trong rổ hàng hóa tính CPI) “hâm hấp sốt”, khá nhiều người lo ngại lạm phát quay lại và có thể kéo dài từ nay đến cuối năm.
Những “cơn lốc” bất ngờ nói trên nằm ngoài những cam kết, tuyên bố của quan chức “giữ ổn định giá cả, ổn định tỉ giá v.v…” trước đây. Đáng chú ý hơn, lý giải cho điều này các cơ quan đều đưa ra chung một lý lẽ: Để tiệm cận giá cả khu vực, bảo đảm cho thị trường! Trong khi đó, một thực tế là lương công nhân, viên chức hiện vẫn ở dưới mức trung bình khu vực 30%-40% mà chưa thấy dấu hiệu điều chỉnh. Như vậy tầng lớp sẽ hứng chịu hậu quả đầu tiên, kéo dài là người thu nhập thấp, hưu trí, dân nghèo thành thị…
Dĩ nhiên, việc đưa các hàng hóa, dịch vụ chủ chốt về đúng quy luật thị trường là điều cần phải làm. Song việc đó chỉ có thể trở nên lành mạnh khi các công cụ kiểm soát (về cơ chế luật pháp, thiết chế xã hội) đầy đủ; hệ thống an sinh xã hội đã vận hành trơn tru. Nếu không nó sẽ trở thành… thử thách to lớn với túi tiền dân nghèo.
VẠN BẢO
