Những kỳ vọng cho năm mới

Pháp Luật TP.HCMlược ghi mong ước của các chuyên gia và một số lãnh đạo chính quyền.

Cải cách tư pháp bước đầu gặt hái thành quả

Dân chủ hơn khi xử án hành chính

Năm 2012, ngành tòa án đã đạt được nhiều kết quả quan trọng: chất lượng xét xử nâng cao, không để xảy ra án oan; việc đưa Luật Tố tụng hành chính vào áp dụng đã phát huy tác dụng (án hành chính năm qua tăng cao so với các năm trước). Không như trước đây, việc giải quyết các khiếu nại hành chính là một “quy trình khép kín”. Cơ quan công quyền vừa ra quyết định điều hành, quản lý vừa giải quyết khiếu nại làm người dân không thoải mái. Hiện nay thông qua các phiên tòa dân chủ, yêu cầu của người dân được xem xét, cân nhắc, đảm bảo sự đúng đắn của pháp luật. Đây là một xu hướng giải quyết các khiếu kiện về hành chính tốt, cần nhân rộng.

Năm 2013, khi chúng ta đã thấy được những mặt còn hạn chế của các ngành tư pháp thì sẽ sớm có biện pháp tháo gỡ. Cụ thể là vừa đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng vừa tạo điều kiện cho các thẩm phán được độc lập xét xử theo đúng pháp luật, không bị tác động nào khác. Thúc đẩy quá trình cải cách tư pháp, sớm có tòa sơ thẩm khu vực để tránh tâm lý e ngại, chưa dám độc lập xét xử của các thẩm phán, nhất là với án hành chính.

Thẩm phán PHẠM CÔNG HÙNG, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM

Áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử

Tôi hy vọng năm 2013 sẽ là một năm có bước tiến nhảy vọt trong quá trình cải cách tư pháp, dựa trên nền tảng thuận lợi từ năm bản lề 2012 cùng việc sơ kết, tổng kết khá rõ về những mặt đã làm được, những mặt đang thực hiện trong cải cách tư pháp.

Hy vọng này có cơ sở, thể hiện qua hai phương diện cụ thể.

Thứ nhất là mặt tố tụng hình sự luôn được cập nhật thay đổi theo hướng bảo đảm các quyền của con người. Tại các phiên tòa, chất lượng tranh tụng được nâng cao. Quyền bào chữa của luật sư trong giai đoạn điều tra được cải thiện. Ngoài ra, hai ngành tòa án, viện kiểm sát cũng thường xuyên phối hợp tổ chức các phiên tòa mẫu đề cao sự dân chủ, công bằng…

Thứ hai, về mặt luật nội dung, một số tội danh và lý luận chưa rõ đã có thông tư liên tịch hướng dẫn để tránh gây tranh cãi và phù hợp với công ước quốc tế về quyền con người như các tội mua bán người, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có (chống rửa tiền), lợi dụng công nghệ cao…

Năm qua cũng có rất nhiều buổi hội thảo, hội nghị giúp Quốc hội thu thập ý kiến để sửa đổi, bổ sung BLTTHS hiện hành. VKSND Tối cao cũng có nhiều buổi tập huấn bảo đảm quyền cho các bị can, bị cáo, nhân chứng, nạn nhân chưa thành niên. Ở TP.HCM, ngành tòa án cũng tổ chức rất nhiều buổi tập huấn để đảm bảo tính áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử…

Thẩm phán VŨ PHI LONG,  Phó Chánh tòa Hình sự TAND TP.HCM

Kỳ vọng bước sang năm mới, đời sống vật chất và tinh thần người dân sẽ được nâng cao. Ảnh: HTD

Chú trọng đào tạo cán bộ tư pháp

Một đội ngũ cán bộ tư pháp có kiến thức, kỹ năng chuyên môn vững vàng, có phẩm chất đạo đức trong sạch, có bản lĩnh chính trị kiên định là nhân tố quyết định thành công của chiến lược cải cách tư pháp. Vì vậy, bước vào năm 2013, tôi hy vọng những khó khăn trong việc triển khai chủ trương xây dựng Học viện Tư pháp thành trung tâm lớn về đào tạo cán bộ tư pháp sẽ sớm được khắc phục.

Chẳng hạn, địa bàn các tỉnh phía Nam (từ TP Đà Nẵng trở vào) cho đến nay vẫn chưa xây dựng được cơ sở tương xứng để có thể chủ động tổ chức đào tạo dù nhu cầu học tập nghiệp vụ tư pháp ở đây rất lớn, có lúc cao hơn các tỉnh phía Bắc. Hay việc thu hút lực lượng cán bộ có chức danh tư pháp như thẩm phán, luật sư, kiểm sát viên… về học viện làm giảng viên chuyên trách không dễ dàng do chưa có cơ chế và các điều kiện đãi ngộ rõ ràng. Cạnh đó, số giảng viên của học viện xuất thân là cán bộ tư pháp lại ít hoặc không còn điều kiện tham gia hành nghề trực tiếp nên gặp khó khăn khi cập nhật kiến thức mới về thực tiễn và chuyên môn, nghiệp vụ.

Một vấn đề nữa là chính sách đào tạo nghiệp vụ cho các chức danh tư pháp chưa đi vào ổn định, còn biến động nên việc đầu tư tập trung các nguồn lực về giảng viên, cán bộ quản lý và cơ sở vật chất còn phân tán…

TS CHU HẢI THANH,  Phó Giám đốc Học viện Tư pháp

Xây dựng và áp dụng án lệ khẩn trương hơn

Việc xây dựng và phát triển án lệ trong tố tụng tòa án ở Việt Nam đã được đề ra trong Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị từ giữa năm 2005. Mãi đến đầu năm 2012, công trình nghiên cứu khoa học của TAND Tối cao về đề tài này mới được nghiệm thu. Theo đề án này, cần phải kiến nghị bổ sung vào Hiến pháp và các luật có liên quan khác các quy định cho phép áp dụng án lệ, đồng thời xây dựng các thể chế, thiết chế khác trong hệ thống tòa án để bắt đầu áp dụng. Như vậy, sớm nhất cũng phải đến 2014 thì án lệ mới bắt đầu được áp dụng như là một trong những nguyên tắc xét xử của tòa án ở Việt Nam.

Xây dựng và phát triển việc áp dụng án lệ trong tố tụng tòa án ở Việt Nam là một hướng cải cách tư pháp đúng đắn để xây dựng nhà nước pháp quyền. Tất nhiên, một bước chuyển quan trọng như vậy trong hệ thống tư pháp không chỉ và không thể là trách nhiệm của ngành tòa án mà còn của cả lập pháp và hành pháp, nghĩa là toàn bộ Nhà nước. Hướng đi đúng nhưng bước đi đã khá chậm so với yêu cầu của xã hội nên tôi mong muốn đề án này được triển khai với tốc độ cao hơn.

Luật sư TRƯƠNG TRỌNG NGHĨA, Phó Chủ tịch Liên đoàn luật sư Việt Nam

Kinh tế: Doanh nghiệp mơ mức lãi suất 7%/năm

Mức lãi suất năm qua là quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp (DN). Trong khi các DN đầu tư nước ngoài tiếp cận được nguồn tín dụng lãi suất thấp thì ngân hàng (NH) trong nước lại áp đặt cho DN mình mức lãi suất rất cao. Chẳng khác nào ngay tại sân nhà, chúng ta đã tạo điều kiện cho “người ngoài” bành trướng thị trường.

Từ lâu, các DN đã nói rằng lãi suất 10%/năm thì họ còn sống được, trên mức đó bắt đầu khô héo, chỉ có mức thấp hơn là phát triển tốt. Không phải tự nhiên mà các DN mơ tưởng tới mức lãi suất 7%/năm. Ở các nước châu Á khác, mức lãi suất cho vay tối đa cũng chỉ là 7%/năm. Nếu Chính phủ chỉ đạo NH Nhà nước quán triệt đầy đủ trách nhiệm và quyền hạn của mình thì vẫn có thể làm ngay việc xây dựng mức lãi suất 7%/năm.

Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành

Giáo dục: Sẽ chữa được “bệnh” trầm kha

Năm 2012 khép lại, ngành giáo dục năm qua có nhiều thành tựu nhưng cũng có nhiều việc đáng tiếc như tiêu cực trong thi cử ở Đồi Ngô. Đó như một hạt sạn, bộc lộ căn bệnh trầm kha của giáo dục là bệnh thành tích và bệnh gian dối mà chúng ta phải mang theo cho năm 2013 tới đây để làm bài học.

Năm 2013 bắt đầu chính thức thực hiện việc đổi mới sách giáo khoa, tôi kỳ vọng điều này sẽ có được những đột biến tích cực cho giáo dục phổ thông, những “hạt sạn” sẽ bớt đi. Đặc biệt, tôi kỳ vọng Bộ Giáo dục sẽ chữa được căn bệnh trầm kha của ngành bằng những phương thuốc hiệu quả, tìm được căn nguyên, chữa được tận gốc của bệnh chứ không chỉ giải quyết ở triệu chứng lâm sàng. Đồng thời, phẩm chất của những người liên quan đến ngành giáo dục cũng cần được tu dưỡng hơn nữa. Việc đánh giá chất lượng giáo dục bằng thi cử cũng cần xem xét sao cho thiết thực, gần gũi hơn, tránh việc học sinh chỉ học thuộc bài theo kiểu đối phó.

GS ĐINH QUANG BÁO, thường trực Ban Chỉ đạo  đề án “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015”

ANTT: Chặn đứng và đẩy lùi tội phạm

Công an TP.HCM đã và đang triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, thay đổi nhiều phương thức đấu tranh phòng, chống tội phạm, phối hợp với các địa phương để trấn áp, chặn đứng các đối tượng tội phạm để đảm bảo an ninh trật tự cho người dân TP.HCM đón tết bình yên, vui tươi. TP.HCM là trung tâm kinh tế của cả nước, thu hút nhiều nhà đầu tư và khách du lịch trong và ngoài nước, chúng tôi không thể để tình trạng cướp giật làm cho người dân lo lắng, ảnh hưởng đến nhà đầu tư và khách du lịch. Với nhiều biện pháp phòng, chống tội phạm, Công an TP.HCM chặn đứng và từng bước đẩy lùi tội phạm để TP.HCM luôn là điểm đến an toàn cho khách du lịch và nhà đầu tư.

Thiếu tướng NGUYỄN CHÍ THÀNH, Giám đốc Công an TP.HCM

Y tế: Chú trọng y tế dự phòng

Năm 2013, ngành y tế TP.HCM thực hiện sáu mục tiêu cơ bản. Trong đó có ba giảm là giảm tỉ lệ sinh 0,02‰, giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em dưới năm tuổi dưới 8%; giảm tỉ lệ tử vong trẻ em dưới năm tuổi dưới 9‰. Ba đạt là đạt 14 bác sĩ/vạn dân; 42 giường bệnh/vạn dân và 100% phường, xã có trạm y tế.

Để đạt sáu mục tiêu ngành y tế TP.HCM thực hiện các nội dụng:

+ Nâng chất hoạt động y tế dự phòng, thực hiện tốt các Chương trình Mục tiêu quốc gia về y tế. Tổ chức dự phòng toàn diện những dịch bệnh nguy hiểm. Chủ động trong hoạt động phòng, chống các dịch bệnh như tay chân miệng, sốt xuất huyết, cúm A/H5N1…

+ Tăng cường chất lượng y tế cơ sở, tiếp tục thực hiện đề án giảm tình trạng quá tải tại các bệnh viện chuyên khoa tuyến thành phố bằng mô hình khoa vệ tinh, phòng khám vệ tinh, bác sĩ gia đình và triển khai các dự án trọng điểm theo nghị quyết của thành phố.

+ Tiếp tục đầu tư, phát triển hệ thống y tế chuyên sâu, chỉnh trang cơ sở vật chất các bệnh viện chuyên khoa, đa khoa. Tăng cường chất lượng khám, chữa bệnh (chuẩn hóa các phác đồ điều trị, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn. . .) tại các bệnh viện tuyến thành phố.

+ Tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình đào tạo nhánh nguồn nhân lực cho ngành y tế của thành phố, tăng cường công tác đào tạo liên tục, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, viên chức.

+ Tăng cường công tác giáo dục y đức, an toàn vệ sinh thực phẩm, cung ứng thuốc và cấp chứng chỉ hành nghề trên địa bàn.

PGS-TS-BS NGUYỄN TẤN BỈNH, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM

Giao thông: Nhiều điểm nóng sẽ hạ nhiệt

Năm 2012, có nhiều công trình giao thông hoàn thành, đưa vào khai thác và phát huy hiệu quả, góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc, tai nạn giao thông. TP.HCM sẽ đầu tư thêm nhiều công trình hạ tầng giao thông khác theo quy hoạch mới, hy vọng giải quyết căn cơ tình trạng ùn tắc, tai nạn giao thông trên địa bàn. Năm nay, nhiều điểm nóng hiện hữu về giao thông sẽ được cải thiện như đầu năm 2013, hai cây cầu vượt bằng thép tại nút giao Hàng Xanh và Thủ Đức sẽ hoàn thành và như vậy tình trạng ùn ứ thường xảy ra ở hai điểm nóng này sẽ giảm.

Năm 2013, cầu vượt bằng thép tại nút giao Lăng Cha Cả khởi công, hoàn thành ngay trong năm; một phần đường vành đai Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài cùng cầu Bình Lợi sẽ đưa vào khai thác; hai cầu vượt trên quốc lộ 1A, đoạn An Sương - An Lạc cùng dự án mở rộng tỉnh lộ 10, dự án xây dựng đường tỉnh lộ 10B… hoàn thành. Việc nhiều công trình giao thông trọng điểm trên hoàn thành, đưa vào khai thác sẽ góp phần nâng cao năng lực giao thông, tác động tích cực đến “bức tranh” giao thông các ở khu vực này.

Trong năm, ngành sẽ phối hợp với các đơn vị, xây dựng, trình TP.HCM về cơ chế huy động vốn đầu tư cho hạ tầng giao thông để sớm khép kín đường Vành đai 2, đầu tư mở rộng đường Nguyễn Hữu Thọ về cảng Hiệp Phước cho đồng bộ với việc nạo vét luồng Soài Rạp. Năm 2013, ngành giao thông thành phố bước vào năm mới với trọng trách lớn, trong đó tập trung tham mưu để nhanh chóng triển khai các tuyến metro đúng tiến độ, xây dựng các tuyến xe buýt nhanh năng lực lớn (BRT), khai thông buýt đường sông…

Ông TẤT THÀNH CANG, Giám đốc Sở GTVT TP.HCM

Kiến trúc: Phủ kín quy hoạch 1/2000

Năm 2013, Sở QHKT thực hiện nhiều công tác trọng tâm như: Hoàn thành và phủ kín quy hoạch chung các quận, huyện trên địa bàn TP. Hiện công tác này cơ bản đã hoàn thành, TP đã phê duyệt 19/24 quận, huyện. Trong đó quận 1 và quận 5 không phải điều chỉnh quy hoạch chung, còn lại ba quận: 2, 12, Gò Vấp dự kiến trình TP phê duyệt vào đầu năm 2013.

Từ nay đến 30-9-2013 trình TP phê duyệt các đồ án quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu 1/2000 các khu vực đô thị hóa trên toàn TP. Sở vừa hoàn thành tổng rà soát tất cả đồ án quy hoạch chi tiết của 24 quận, huyện. Trong tháng 1-2013 sẽ tổng hợp báo cáo đề xuất hướng xử lý cho UBND TP. Trong đó, khu vực nào giữ lại thì yêu cầu quận, huyện cũng như ban quản lý các khu đô thị đề xuất kế hoạch thực hiện để công khai cho người dân biết. Những khu vực nào điều chỉnh cũng báo cáo TP để chuẩn bị lập thủ tục điều chỉnh…

Sở cũng tăng cường công tác quản lý sau quy hoạch, phối hợp các quận, huyện kiểm tra các dự án xem trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch có phù hợp hay không. Song song đó là thực hiện cải cách hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong quá trình triển khai dự án đầu tư.

Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc NGUYỄN THANH TOÀN