Cam kết trên được ông Obama đưa ra trong bối cảnh Israel đang đối mặt với những đe dọa hạt nhân từ Iran cùng với những thay đổi nhanh chóng trong khu vực Trung Đông.
Tổng thống Mỹ Obama cam kết sát cánh “vĩnh viễn” cùng Israel
Chuyến thăm Israel là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Obama sau khi đắc cử nhiệm kỳ hai. Chuyến thăm diễn ra chỉ ít ngay sau khi một chính phủ cánh hữu mới được ra mắt tại Israel, để đối phó với những thách thức từ vấn đề hạt nhân của Iran và mối đe dọa ngày càng lớn từ Syria cũng như vấn đề hòa bình với người Palestine.
Trong thông điệp mở màn, Tổng thống Mỹ đã dành những từ ngữ mạnh mẽ để làm an lòng chính quyền nhà nước Do thái. “Mối quan hệ đồng minh của chúng ta là vĩnh cửu. Nó sẽ kéo dài mãi mãi”, Obama khẳng định. “Nước Mỹ tự hào được đứng bên các bạn với tư cách đồng minh mạnh nhất, người bạn lớn nhất của Israel”.
Buổi lễ đón tiếp ông được tổ chức trọng thị ngay tại sân bay Ben Gurion ở Tel Aviv với thảm đỏ được trải tới chân cầu thang của chiếc chuyên cơ Không lực Một. Cả Tổng thống và Thủ tướng nước chủ nhà đều ra tận nơi đón tiếp.
Sau khi được trực thăng đưa từ sân bay về Jerusalem, ông Obama đã được mời tới tư dinh của Tổng thống Israel Shimon Peres để tham quan trước khi có cuộc hội đàm kéo dài một giờ. Sau cuộc họp người đứng đầu Nhà Trắng cho biết hai bên đã tập trung thảo luận về vấn đề Iran, tiến trình hòa bình và các bất ổn tại Trung Đông.
“Thật may là năng lực hạt nhân của Syria đã bị phá hủy nhưng điều không may là kho vũ khí hóa học của họ vẫn còn. Chúng tôi không thể cho phép các vũ khí đó rơi vào tay quân khủng bố. Nó có thể dẫn tới những thảm kịch lịch sử”, Tổng thống Israel phát biểu trong buổi họp báo chung với ông Obama.
Những lo ngại về vũ khí hóa học của Syria lên đến đỉnh điểm hôm 19/3 vừa qua sau khi có những thông tin cho thấy các chất độc hóa học đã được dùng trong nhiều vụ tấn công gây chết người tại tỉnh Aleppo. Dù vậy chưa rõ chính phủ hay phe nổi dậy tại Syria là bên chịu trách nhiệm.
Ông Peres khẳng định mối đe dọa lớn nhất vẫn là chương trình hạt nhân của Iran. “Mối nguy hiểm lớn nhất vẫn là một Iran với vũ khí hạt nhân. Chúng tôi tin tưởng vào chính sách của các bạn trong đó ưu tiên sử dụng các biện pháp phi quân sự với một khẳng định rõ ràng rằng có nhiều lựa chọn trên bàn đàm phán”, ông Peres nói với người đồng cấp phía Mỹ.
Tiếp sau đó ông Obama cũng có chuyến thăm chớp nhoáng tới tư dinh của Thủ tướng Israel Netanyahu để tiếp tục bàn thảo về vấn đề Iran. Người đứng đầu Nhà Trắng tin rằng Iran không thể phát triển được vũ khí hạt nhân trong “khoảng một năm tới”. Trong khi đó ông Netanyahu lại cho rằng Tehran đủ khả năng sản xuất một quả bom hạt nhân trong vòng vài tháng tới.
Trong chuyến thăm Trung Đông kéo dài 3 ngày này, ông Obama cũng sẽ hội đàm với Tổng thống Palestine Mahmud Abbas tại Ramallah. Hiện người Palestine đang hy vọng Nhà Trắng có thể làm trung gian thuyết phục Israel thả hơn 1.000 tù nhân Palestine cũng như dỡ bỏ lệnh phong tỏa 700 triệu USD viện trợ của Mỹ.
Tháp tùng ông Obama trong chuyến đi này có tân Ngoại trưởng John Kerry, người sẽ cùng ông tới Jordan vào ngày mai. Nhưng ngay hôm sau, ông Kerry sẽ trở lại Israel để rà soát những kết quả trong chuyến thăm của Tổng thống Mỹ.
Theo Thanh Tùng (Dân trí/AFP)
