Obama đã tiếp Dalai Lama trong vòng hơn một giờ đồng hồ. Tuy nhiên, Nhà Trắng đã giữ cuộc gặp này ở mức ít trang trọng nhất tới mức có thể. Cuộc gặp không được tường thuật trên truyền hình và diễn ra ở trong phòng tổng hợp (Map room) thay vì phòng Bầu dục, một thay đổi nhỏ, nhưng mang tính biểu tượng để chứng tỏ đó không phải là sự kiện chính thức và không phải là vấn đề mang tính chính trị.
Còn Trung Quốc thì nói rằng cuộc gặp, diễn ra kín trong Map Room của Nhà Trắng, có thể gây tổn hại tới "sự tin cậy và hợp tác" giữa hai nước. Một cựu quan chức cấp cao Trung Quốc phát biểu: "Chúng ta đang ở một trong những thời điểm mà cả hai bên sẽ cần phải chín chắn và kiềm chế để không làm mọi việc phồng lên".
Dalai Lama (trái) trong cuộc gặp mới đây nhất với tổng thống Mỹ Barack Obama. Ảnh: Pete Souza/Nhà Trắng
Mối quan hệ song phương vốn được coi là quan trọng nhất trên thế giới gần đây đã bị cản trở bởi những tranh chấp xung quanh những vấn đề như giá trị đồng nhân dân tệ (NDT), hacker tấn công Google và việc Mỹ bán một lô vũ khí cho Đài Loan.
Mỹ liên tục kêu gọi Trung Quốc định giá lại đồng NDT. Cuối tháng 12-2009, Trung Quốc có vẻ chứng tỏ sẽ không thay đổi quan điểm của mình về vấn đề này, khi Thủ tướng Ôn Gia Bảo nói: "Chúng tôi sẽ không chịu khuất phục trước bất cứ áp lực nào, ở bất cứ dạng nào đòi chúng tôi phải tăng giá (đồng NDT)". Với tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ hơn 10%, có khả năng rằng Quốc hội Mỹ sẽ lại thi hành đánh thuế nhập khẩu nếu Bắc Kinh vẫn gắn chặt đồng nội tệ vào đồng đôla, điều tiềm ẩn nguy cơ gây nên một cuộc chiến thương mại.
Trung Quốc đã nổi giận khi Mỹ quyết định bán 6,4 tỉ đôla vũ khí cho Đài Loan. Nước này lập tức đe dọa trừng phạt một số công ty Mỹ tham gia thương vụ này, trong đó có Boeing, những công ty vốn luôn là trung tâm trong quan hệ kinh tế Mỹ - Trung.
Tờ China Daily đã lập tức "hồi tưởng lại" những cam kết của Obama trong chuyến thăm cấp cao tới Bắc kinh rằng, ông hứa "xây dựng mối quan hệ Mỹ - Trung tích cực, hợp tác và toàn diện trong thế kỷ 21", "cam kết của ông đã không được giữ vững chỉ sau có 3 tháng".
Như thế, liệu hai bên có đang mất lòng tin vào nhau và có thể thập kỷ mới sẽ là thập kỷ sóng gió trong quan hệ Trung - Mỹ, như một số dự báo đã đưa ra? Thời gian sẽ giúp trả lời câu hỏi này.
Đình Ngân tổng hợp (VNN)
