Chiến lược quốc phòng mới sẽ tiết kiệm cho Lầu Năm Góc 450 tỉ USD trong thời gian 10 năm. Ông nhấn mạnh thời chiến đã qua rồi và Mỹ cần phát triển sức mạnh kinh tế.
Tổng thống Obama không đưa ra bất kỳ thông báo cụ thể nào về số quân hay chương trình vũ khí sẽ cắt giảm. Tuy nhiên, các quan chức chính quyền Obama cho hay quân đội sẽ xem xét giảm 10%-15% quân (tương đương 10.000 quân) trong 10 năm.
Theo các nhà phân tích chính trị, Tổng thống Obama đang dốc tâm sức vào một tầm nhìn quốc phòng mới tập trung vào hải quân và không quân nhằm tạo sức mạnh cân bằng với đối thủ Trung Quốc, phản ứng khó tiên đoán của CHDCND Triều Tiên và mối đe dọa từ Iran.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta nhấn mạnh Mỹ sẽ theo đuổi chiến lược quốc phòng mới linh hoạt hơn và thích ứng hơn có khả năng chống lại nhiều mối đe dọa cùng lúc. Ông cho hay chiến tranh Iraq đã qua, Mỹ sẽ triệt thoái quân đội khỏi Afghanistan, bởi thế Mỹ không cần thiết phải duy trì số lượng lớn quân nữa.
Hãng tin BBC nhận định với chiến lược mới này, Mỹ sẽ tập trung xây dựng nền an ninh quốc gia dựa trên các lực lượng nhỏ hơn thay vì tập trung vào kế hoạch dài hạn với số lượng quân khổng lồ.
Trong bài phát biểu hồi tháng 11-2011 trong chuyến thăm Úc, Tổng thống Obama đã từng phát biểu châu Á-Thái Bình Dương là ưu tiên số một của Mỹ trong thời gian tới. Sau đó, giới truyền thông nhận định câu nói này như một thách thức đối với Trung Quốc.
Trong phát biểu với báo chí tại Lầu Năm Góc ngày 5-1, Tổng thống Obama đã nhắc lại ý này khi nói Mỹ sẽ gia tăng sự hiện diện tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương và việc cắt giảm ngân sách quốc phòng không liên quan đến khu vực này.
Báo Star Tribune dẫn lời các quan chức quốc phòng Mỹ giải thích khi tinh giản quân đội, Mỹ sẽ dựa vào các đồng minh trong các hoạt động như chống nổi dậy trên quy mô lớn và tái thiết quốc gia như từng áp dụng tại Iraq hay Afghanistan. Như vậy, Mỹ sẽ tập trung xây dựng lực lượng đặc biệt, đầu tư vào máy bay không người lái và mạng lưới an ninh.
Chiến lược quốc phòng mới của Mỹ sẽ xác định nên từ bỏ nhiệm vụ nào, tập trung mục tiêu nào và quân đội cũng như cơ quan tình báo vẫn tiếp tục cuộc chiến chống Al Qaeda và khủng bố. Tuy nhiên, thay vì sử dụng quân đội như trước, Mỹ sẽ tập trung xây dựng khả năng tác chiến phù hợp hơn cho từng trường hợp cụ thể.
Ngay sau khi Tổng thống Obama công bố chiến lược quốc phòng mới, các ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa đã phản ứng. Họ cho rằng chiến lược quốc phòng mới sẽ làm suy yếu sức mạnh quân sự Mỹ. Nghị sĩ Howard McKeon chỉ trích chính sách mới chẳng khác nào Mỹ rút lui khỏi thế giới. Ông nói chiến lược mới còn ảnh hưởng đến học thuyết lâu đời của Lầu Năm Góc là có thể tiến hành hai cuộc chiến trong cùng một thời điểm.
Dự đoán trước thách thức này, Tổng thống Obama đã nhấn mạnh ngân sách quốc phòng vẫn tăng nhưng ở tốc độ chậm hơn và khẳng định giảm chi tiêu quân sự không đồng nghĩa với việc sức mạnh quân đội sẽ suy yếu. Chiến lược quốc phòng mới được nêu chi tiết trong tập tài liệu dày tám trang. Tài liệu sẽ được công bố rộng rãi trong vài tuần tới khi Nhà Trắng hoàn tất kế hoạch ngân sách liên bang cho năm sau.
DUY KHANG
