Nhóm Hezb-e-Islami tuyên bố đến Kabul theo lời mời của các quan chức Afghanistan và Mỹ. Người phát ngôn của tổng thống xác nhận cuộc gặp gỡ diễn ra trong không khí thân thiện và đạt kết quả tốt.
Cơ hội hòa bình ở Afghanistan đã hé mở, tuy nhiên con bài then chốt Taliban mới là quan trọng. Cũng trong ngày 3-1, phiến quân Taliban loan tin đã chuẩn bị mở văn phòng chính trị bên ngoài Afghanistan để làm cơ sở cho đàm phán hòa bình. Người phát ngôn Taliban thông báo Taliban đã đạt được thỏa thuận sơ bộ với các bên có liên quan và có thể đặt văn phòng đại diện tại thủ đô Doha (Qatar).
Theo hãng tin AFP, đây là quyết định lịch sử đầu tiên của Taliban mở ra cánh cửa đàm phán từ khi Taliban bị tước quyền lực vào cuối năm 2001. BáoWashington Postbình luận đây là lần đầu tiên Taliban công khai muốn đàm phán với Mỹ mà bỏ qua vai trò của chính phủ Afghanistan.
10 năm nay, phiến quân Taliban dựa vào thế suy yếu của chính quyền Afghanistan đã phát triển liên tục bất chấp sự có mặt của liên quân NATO (130.000 quân) tại Afghanistan. Để tránh sa lầy, liên quân NATO đã có kế hoạch triệt thoái khỏi Afghanistan vào cuối năm 2014. Với mong muốn nội chiến khỏi xảy ra sau khi NATO rút quân, từ hai năm nay, các nước phương Tây đã bàn đến chủ trương đàm phán với Taliban.
Nếu Taliban mở văn phòng tại Qatar, các nhà đàm phán phương Tây và Afghanistan sẽ có một địa chỉ cụ thể ở một nước trung lập để liên lạc với Taliban. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, khả năng đàm phán là điều chưa chắc chắn bởi Taliban sẽ không nhượng bộ bất kỳ điều gì về lãnh thổ vào thời điểm NATO chuẩn bị rút quân. Ngoài ra, Pakistan cũng có thể phá vỡ nỗ lực đàm phán bởi lo ngại quyền lợi của Pakistan bị ảnh hưởng.
Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai đã hoan nghênh quyết định mở văn phòng đại diện tại Qatar của Taliban dù trước đó ông ưu tiên chọn Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ. Dù vậy ông cũng cảnh báo sẽ không một lực lượng nước ngoài nào được phép tham gia vào quá trình này mà không được chính phủ Afghanistan đồng ý.
Tại Washington, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney tuyên bố Mỹ hoan nghênh bước tiến quan trọng dẫn đến hòa giải ở Afghanistan do chính phủ Afghanistan lãnh đạo. Tuy nhiên, ông tuyên bố: “Chúng tôi luôn khẳng định việc hòa giải của Taliban sẽ chỉ diễn ra với điều kiện Taliban tách khỏi mạng lưới Al Qaeda, ngăn chặn bạo lực và tuân thủ hiến pháp của Afghanistan”.
Báo New York Times(Mỹ) nhận định vẫn chưa rõ động thái của Taliban là hướng đến đàm phán hòa bình toàn diện hay chỉ tập trung vào vấn đề bảo đảm NATO rút hết quân khỏi Afghanistan để mở đường cho Taliban trở lại nắm quyền lực.
Trong khi đó, người phát ngôn Taliban nhấn mạnh Afghanistan phải được trao quyền thành lập quốc gia Hồi giáo vì hòa bình và kêu gọi Mỹ trả tự do cho các tù nhân Taliban khỏi nhà tù bí mật của Mỹ tại vịnh Guantanamo. Trước đó, Mỹ đã xem xét chuyển giao một số tù nhân Taliban cho Afghanistan, trong đó có Muhammad Fazl, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dưới thời Taliban.
DUY KHANG
