Nếu như tỷ lệ phụ nữ tử vong do ung thư vú hay cổ tử cung tại các nước phát triển có xu hướng giảm thì tỷ lệ này tại các nước đang phát triển tăng với tốc độ nhanh. Các nhà khoa học cho rằng, một chiến lược toàn cầu về nhận thức và chăm sóc sức khoẻ cho phái nữ cần được sớm thực hiện nếu các quốc gia không muốn mọi chuyện trở nên tồi tệ hơn.Những con số báo động
Hồi đầu tháng 9 vừa qua, trên tờ Science, viện Đo lường và đánh giá y tế (IHME) thuộc đại học Washington, Mỹ công bố: trên toàn thế giới, chỉ trong ba thập kỷ, các ca ung thư vú đã tăng hơn gấp đôi, từ 641.000 ca năm 1980 lên tới 1,6 triệu ca trong năm 2010.
Tốc độ này còn nhanh hơn cả tăng trưởng dân số toàn cầu! Cũng vào giữa tháng 9, bản tin khoa học của ABC News có cuộc phỏng vấn với giáo sư Alan Lopez, trưởng khoa sức khoẻ dân số tại đại học Queensland, Úc. Ông này công bố những kết quả của một nghiên cứu thực hiện tại 187 quốc gia khác nhau và khá gần với những gì các nhà khoa học Mỹ đánh giá: “Năm 1980, hai trong số ba ca ung thư vú trên thế giới là ở các nước giàu.
Vào năm 2010, con số này đã chuyển thành một trong hai hay nói cách khác, các trường hợp ung thư vú ở các nước phát triển và đang phát triển tương đương nhau”.Cũng theo nghiên cứu này, số ca tử vong do ung thư vú đã tăng từ 250.000 lên 425.000 năm 2010.
Trong khi đó, số ca bị ung thư cổ tử cung đã tăng từ 378.000 ca năm 1980 lên 454.000 ca năm 2010. Tử vong do ung thư cổ tử cung tăng lên 200.000 ca trong cùng thời gian, gần bằng số ca nhiễm.Hai loại ung thư này là một trong những nguyên nhân gây tử vong lớn nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản trên khắp thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển. Từ trước tới nay, ở các nước đang phát triển, với phụ nữ trong độ tuổi từ 15 – 49, tỷ lệ tử vong khi sinh con cao khoảng gấp 2,3 lần so với các trường hợp ung thư vú và cổ tử cung. Vấn đề là nguyên nhân tử vong khi sinh đã giảm mạnh nhưng đồng thời tỷ lệ mắc bệnh ung thư vú và cổ tử cung gia tăng. Do vậy, vào năm 2025, hai căn bệnh hiểm nghèo này sẽ là nguyên nhân chính gây tử vong đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh nở.Cần một chiến lược mạnh mẽ
Tại nhiều nước đang phát triển, phụ nữ vẫn nhận thức ung thư vú là căn bệnh của người giàu. Và đó là một nhận thức sai lầm nghiêm trọng.
Trước những con số tiêu cực trên, đề xuất của các nhà khoa học thực hiện hai dự án riêng rẽ này đều hướng tới một chiến lược cải thiện nhận thức và chăm sóc sức khoẻ phụ nữ tại các nước đang phát triển. “Tại sao tỷ lệ phụ nữ mắc hai loại ung thư này tại các nước phát triển có thể giảm đi? Đó là vì họ được hưởng những điều kiện chăm sóc y tế tốt nhất. Hơn nữa, nhận thức của phụ nữ tại các nước đang phát triển về ung thư còn khá sai lệch”. Bác sĩ Rafael Lozano, giáo sư y tế toàn cầu của IHME lý giải. Ông đưa ra ví dụ khi khảo sát, phụ nữ tại một số nước đang phát triển vẫn còn nhận thức ung thư vú là căn bệnh của người giàu. “Nghiên cứu của chúng tôi là chứng minh rõ ràng rằng ở các nước đang phát triển, tỷ lệ người mắc ung thư vú không thấp hơn các nước phát triển. Và điều đáng lo ngại là tỷ lệ tử vong ở các nước đang phát triển cao hơn”. Bác sĩ Rafael cũng cho rằng, nghiên cứu này chứng tỏ lời cảnh báo của một số nhà khoa học trước đây về sự đe doạ của các bệnh phi cộng đồng tại các quốc gia đang phát triển đã trở thành xu hướng chứ không còn là nguy cơ nữa. Giáo sư Alan Lopez của trường Queensland thì cho rằng việc tìm ra nguyên nhân của hiện tượng này là rất cần thiết nhưng không hề đơn giản: “Chúng ta có thể xác định được một số nguyên nhân dễ thấy như điều kiện chăm sóc y tế, lối sống và nhận thức. Nhưng vẫn có những nguyên nhân chưa xác định được cụ thể mà chỉ có thể dự đoán chúng liên quan tới những vấn đề như di truyền hay khả năng và tiến trình sinh sản”. Theo tờ New Scientists, những nghiên cứu mới công bố về các căn bệnh ung thư với nữ giới toàn cầu đã được một số quốc gia chú ý. Quan chức y tế của một số quốc gia đã phát biểu trên tờ báo này rằng những nghiên cứu trên cần được sớm hoàn chỉnh và chuyển tới cơ quan y tế cấp cao. “Chúng là cơ sở cần thiết để chúng ta khởi động những chiến lược ngăn chặn tốc độ phát triển của căn bệnh ung thư với phụ nữ. Thực tế tại nhiều quốc gia cho thấy, nếu người dân có nhận thức đúng và chính quyền có chiến lược xử lý tốt, chúng ta sẽ có những kết quả tích cực”, một vị thứ trưởng bộ Y tế phát biểu. Theo Thanh Minh (SGTT)
