Tiêu thụ bia giảm còn bị tăng thuế

Nhiều đại lý phân phối nước giải khát tại TP.HCM cho biết sức tiêu thụ mặt hàng bia trong năm 2012 giảm đến 40% so với năm 2011. Một số cửa hàng bán lẻ thời điểm này vẫn buôn bán cầm chừng, chưa lấy hàng về nhiều.

Đến nay lượng đơn hàng bia chỉ bằng khoảng 50% so với năm ngoái. (Ảnh minh họa: HTD)

Tiêu thụ giảm

Hiện nay, các mặt hàng rượu bia được áp thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt 45%. Kể từ ngày 1-1-2013, thuế suất với mặt hàng này sẽ là 50%. Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia là giá chưa có thuế VAT không loại trừ giá trị vỏ bao bì. Cũng theo quy định này, mặt hàng bia lon sẽ không được trừ giá trị vỏ hộp theo mức 3.800 đồng một lít như trước đây. Đối với mặt hàng bia chai, nếu cơ sở sản xuất có đặt tiền cược vỏ, định kỳ hằng quý doanh nghiệp và khách hàng phải thực hiện quyết toán số tiền đặt cược vỏ chai. Số tiền đặt cược tương ứng giá trị số vỏ chai không thu hồi được phải đưa vào doanh thu tính thuế thuế tiêu thụ đặc biệt. Chi cục Quản lý thị trường TP.HCM cho biết trong năm 2012 nổi lên tình hình rượu, bia, sữa nước nhập lậu vận chuyển trên xe khách công cộng tuyến quốc lộ 22 từ Tây Ninh. Số lượng bia không chứng từ, xem là hàng nhập lậu phần lớn vận chuyển bằng xe khách công cộng từ hướng Tây Ninh vào thành phố. Các đội đã tạm giữ 33.578 chai, lon bia, phần lớn nhãn hiệu Heineken do Hà Lan sản xuất, 3.173 chai rượu.

Theo chị Vân, chủ đại lý bia ở quận 1, thời điểm này mọi năm đơn đặt hàng mua bia đã nhộn nhịp nhưng hiện giờ lượng đơn hàng chỉ bằng khoảng 50% so với năm ngoái. Bên cạnh đó, để chuẩn bị bán hàng dịp tết, chị Vân cho biết đã chuẩn bị 100.000 thùng bia, tăng 30% so với tết năm ngoái. Trong đó, giá bia Heineken hiện đã tăng so với trước lên 370.000 đồng/thùng, Sài Gòn Đỏ giá 200.000 đồng/thùng, Sapporo giá 370.000 đồng/thùng.

Còn anh Phạm Ngọc Thọ, đại lý bia 3A Hồ Văn Huê ở quận Phú Nhuận thì nói: “Năm nay thị trường bia yên ắng quá, sức mua từ đầu năm đến nay giảm hẳn, chỉ hy vọng mùa tết sắp tới tăng nhu cầu biếu tặng nhưng chỉ có thể tăng hơn các tháng thường chứ so với năm ngoái thì không bằng”.

Thậm chí chính đại diện Công ty Bia Sài Gòn cũng thừa nhận rằng doanh số từ đầu năm đến nay không hề tăng.

Nhận định tình hình, PGS-TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia rượu nước giải khát Việt Nam (VBA), nói kinh tế khó khăn đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức tiêu thụ và sản xuất mặt hàng bia. Do thấy sức tiêu thụ giảm, sản xuất cũng giảm.

Tuy nhiên, ông khẳng định rằng lượng hàng phục vụ tết vẫn đảm bảo. Theo đó, dự kiến cả năm 2012, toàn ngành sản xuất khoảng 2,9 tỉ lít bia, tăng khoảng 11% so với năm 2011, vừa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hiện nay, vừa có dự trữ để bảo đảm đủ hàng hóa cung cấp trong dịp tết sắp tới. Chẳng hạn, hiện lượng hàng dự trữ tết của bia Sài Gòn tương đương 75 triệu lít.

Sắp tới còn khó hơn

Bên cạnh tình hình tiêu thụ giảm, thị trường bia còn rộ lên tin đồn sắp tăng giá, gây lo lắng cho cả đại lý lẫn người tiêu dùng.

Chị Thúy, một nhà phân phối bia Sài Gòn ở quận 3, cho biết hồi giữa năm Công ty Bia Sài Gòn đã tăng giá lên 5%, giá xuất xưởng là 186.000 đồng/thùng và giá thị trường hiện đã khoảng 200.000 đồng/thùng. Doanh nghiệp của chị đã đặt hàng nhà máy khoảng 80.000 thùng nhưng hôm 20-12 chỉ lấy được 15.000 thùng. Trong thời gian này, theo quan sát của phóng viên, cửa hàng chị liên tục nhận được các cuộc gọi “đặt hàng” nhưng với việc lấy hàng khó như vậy thì nhiều khách hàng vẫn phải chấp nhận chờ. “Có lẽ nghe thông tin sắp tăng giá nên nhiều người đặt hàng để dành” - chị cho biết.

Chủ một số đại lý phân phối bia lớn phân tích, khi doanh nghiệp đặt hàng cho nhà máy mà lấy hàng ít hơn hợp đồng như vậy có nghĩa là hàng đang hiếm. Đây là dấu hiệu cho tình trạng giá sắp tăng.

Cũng theo các đại lý này, sở dĩ giá bán bia tết ra đến người tiêu dùng luôn cao vì hàng tết thông thường ra thị trường vào tháng 11, đến giữa tháng 1 là hết hàng. Lúc này, cả nhà máy bia và đại lý đều không có hàng tết để cung cấp nữa thì những người đã trữ hàng tết nhân dịp hút hàng sẽ đẩy giá lên cao. Trường hợp “đầu tư” đẩy giá của doanh nghiệp rất khó xảy ra vì họ đều có kế hoạch sản xuất hàng cho tết tăng cao. Thế nhưng giá cả là do thị trường quyết định, doanh nghiệp sản xuất bia chỉ kiểm soát được hệ thống đại lý cấp 1. Do đó, để có thể mua được mặt hàng bia giá không cao, tốt nhất người tiêu dùng nên tìm đến hệ thống siêu thị.

“Hiện nay, các doanh nghiệp lớn không làm giá để ép người tiêu dùng. Tuy nhiên, vào ngày 1-1-2013 tới, khi thuế tiêu thụ đặc biệt tăng thêm 5 điểm phần trăm thì đây lại trở thành một trong những khó khăn lớn đối với doanh nghiệp sản xuất trong thời gian tới” – PGS-TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia rượu nước giải khát Việt Nam (VBA), dự báo.

TÚ UYÊN