Khổ nạn Toyota và luật về thu hồi xe- Bài 2: Có lỗi về an toàn phải thu hồi ngay

Ở Mỹ, khi phát hiện lỗi về an toàn, nhà sản xuất xe ôtô phải thông báo cho Cơ quan An toàn giao thông đường bộ Mỹ, chủ xe bị lỗi, các cửa hàng bán xe và nhà phân phối và phải có biện pháp khắc phục mà không được đòi hỏi chi phí từ chủ xe.

Khi nào cần thu hồi xe?

Luật của Mỹ định nghĩa an toàn cơ giới là hoạt động của xe hoặc một bộ phận của xe giúp bảo vệ khỏi tai nạn vô lý do lỗi thiết kế, kết cấu. Như vậy, lỗi về an toàn bao gồm bất kỳ sơ suất nào trong hoạt động, kết cấu, thành phần hay vật liệu dùng sản xuất ra xe hay bộ phận của xe. Thông thường một lỗi an toàn được xác định như sau: Có khả năng gây ra rủi ro bất kỳ cho an toàn của xe và hiện diện trong một nhóm sản phẩm cùng mẫu thiết kế hay cùng đợt sản xuất.

Nhà sản xuất phải thu hồi xe để sửa chữa khi: Xe hoặc một bộ phận của xe (kể cả vỏ xe) không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn liên bang; lỗi về an toàn được phát hiện ở xe hoặc một bộ phận của xe.

Các tiêu chuẩn an toàn liên bang được áp dụng cho xe và các bộ phận liên quan đến xe sản xuất hoặc nhập khẩu vào Mỹ và các vùng lãnh thổ thuộc Mỹ. Các bộ phận liên quan đến an toàn trong vận hành xe hoặc trong việc bảo vệ người trên xe khi xảy ra va chạm đều có quy định cụ thể.

Trình tự thu hồi

Cơ quan An toàn giao thông đường bộ Mỹ sẽ thực hiện bốn bước: 1. Thẩm định khi nhận đơn khiếu nại hoặc thông tin liên quan đến lỗi, sau đó quyết định có mở điều tra hay không; 2. Phân tích đơn đề nghị; 3. Điều tra; 4. Giám sát quá trình thu hồi xe để sửa chữa.

Biếm họa của Bob Conroy. Ảnh: GRABERASSOCIATES.NET

Nếu nhà sản xuất không chấp hành đề nghị thu hồi theo thư yêu cầu thu hồi của Cơ quan An toàn giao thông đường bộ Mỹ, cơ quan này sẽ công bố tiếp quyết định bước đầu, trong đó khẳng định lỗi về an toàn là có thật. Sau đó có một buổi gặp chung để nhà sản xuất và các bên cung cấp thêm thông tin hoặc phản đối. Trước buổi gặp chung, nhà sản xuất sẽ được nhận bản sao mọi thông tin mà từ đó Cơ quan An toàn giao thông đường bộ Mỹ đưa ra quyết định. Bản sao cũng đồng thời được công bố cho công chúng.

Biên bản buổi gặp chung sẽ được trình cho ban lãnh đạo Cơ quan An toàn giao thông đường bộ Mỹ để ra quyết định cuối cùng kết luận nhà sản xuất có lỗi hay không, từ đó chỉ thị cho nhà sản xuất phải thu hồi xe để sửa chữa. Nếu nhà sản xuất vẫn không đồng ý có thể kiện ra tòa. Trong quá trình tòa xử lý, nhà sản xuất có thể vẫn phải thông báo bằng văn bản cho người tiêu dùng về tình trạng chưa ngã ngũ.

Luật của châu Âu

Luật của Liên minh châu Âu quy định:

- Nhà sản xuất xe ôtô bắt buộc phải thu hồi xe đã bán ra nếu rõ ràng xe có thể phương hại đến an toàn giao thông đường bộ, sức khỏe cộng đồng hoặc môi trường.

- Nhà sản xuất thu hồi xe phải thông báo ngay cho cơ quan chức năng có liên quan về tình hình thu hồi xe, phải đưa ra nhiều giải pháp để vô hiệu hóa nguy cơ xe bị lỗi và phải thông báo cho từng chủ xe.

Ở Pháp, Cục Công nghiệp, nghiên cứu và môi trường là cơ quan xử lý các vấn đề thu hồi xe. Nếu Cục không thỏa mãn với biện pháp sửa chữa xe bị lỗi hoặc biện pháp thông báo với chủ xe của nhà sản xuất, Cục có thể thực hiện nhiều biện pháp, cao nhất là rút giấy phép chứng nhận kỹ thuật của nhà sản xuất (đồng nghĩa với cấm mẫu xe có liên quan lưu hành).

Luật của Canada

Luật về an toàn xe ôtô của Canada quy định nhà sản xuất xe phải thông báo kịp thời cho khách hàng lỗi về an toàn xe và thu hồi xe bị lỗi. Lỗi về an toàn là lỗi về thiết kế, lắp ráp hoặc vận hành của xe hoặc thiết bị ảnh hưởng hoặc có thể ảnh hưởng đến an toàn.

Tổng Giám đốc-Chủ tịch Toyota Akio Toyoda (giữa)và Chủ tịch Toyota khu vực Bắc Mỹ Yoshimi Inaba (phải)và người phiên dịch (trái) trong cuộc điều trần về xe của Toyota bị lỗi tại Quốc hội Mỹ ngày 24-2-2010. Ảnh: REUTERS

Luật bắt buộc nhà sản xuất phát hiện có lỗi về an toàn phải gửi thông báo bằng văn bản soạn thảo đúng quy định cho Bộ Vận tải và chủ hiện tại của xe bị lỗi. Trong thông báo phải mô tả lỗi về an toàn, đánh giá nguy cơ về an toàn, mọi thông tin về các biện pháp sửa chữa lỗi. Trong vòng 60 ngày, nhà sản xuất phải gửi cho cơ quan chức năng báo cáo mô tả số xe phải thu hồi, mô tả lỗi và các dữ kiện liên quan đến xác định lỗi.

Trừ phi có quyết định ngược lại của bộ trưởng Bộ Vận tải, trong suốt hai năm kể từ thời gian thu hồi xe, nhà sản xuất phải định kỳ ba tháng thông báo: Tổng số xe thu hồi, ngày tháng thông báo cho chủ xe hiện tại, tổng số xe hoặc tỉ lệ xe thu hồi đã được sửa chữa và xe chỉ cần kiểm tra nhưng không phải sửa chữa.

Ba khái niệm của Toyota Canada

Trang web của chi nhánh Toyota tại Canada giới thiệu ba khái niệm:

Thông báo kỹ thuật dịch vụ (TSB):TSB dùng để thông báo và/hoặc hướng dẫn về thông tin kỹ thuật và chẩn đoán để giúp các kỹ thuật viên dịch vụ phát hiện và sửa chữa các tình huống liên quan đến chất lượng xe. TSB được gửi cho mạng lưới đại lý và một số nhà cung cấp dịch vụ sau bán hàng.

Chiến dịch thỏa mãn khách hàng (CSC): CSC được tiến hành để đáp ứng một số tình huống liên quan đến chất lượng hoặc độ bền của cụm linh kiện hoặc hệ thống xe có thể làm khách hàng không hài lòng. Do CSC không liên quan đến an toàn xe nên hãng không cần gửi thông báo lỗi cho Bộ Vận tải Canada mà chỉ cần thông báo sẽ gửi CSC cho khách hàng. Hãng cũng sẽ thông báo cho các chủ xe có liên quan đến lỗi và mạng lưới đại lý.

Chiến dịch dịch vụ đặc biệt (SSC) hoặc thu hồi: Thu hồi do lỗi an toàn (SSC) được thực hiện để đáp ứng lỗi liên quan đến an toàn. Thông báo về lỗi an toàn phải được gửi đến Bộ Vận tải. Thông báo về thu hồi xe do an toàn cũng được gửi đến chủ xe có liên quan và mạng lưới đại lý.

HOÀNG DUY - ĐỨC LONG(Theo toyota.ca, safecar.gov, epa.gov, AFP, AP)