‘Doanh nghiệp hội nhập như đi trên cầu khỉ’

Đây là con số được nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển nêu ra tại Diễn đàn kinh tế mùa thu 2015 do Ủy ban Kinh tế Quốc hội tổ chức ngày 27-8. Chủ đề diễn đàn năm nay là “Kinh tế Việt Nam: Hội nhập và phát triển bền vững”.

Ông Trương Đình Tuyển cũng cho rằng Việt Nam thường nói “chủ động hội nhập” nhưng thực chất là chủ động đi đàm phán là chủ yếu. Từ năm 2011 đến nay Việt Nam đã đàm phán sáu hiệp định quy mô lớn trong thời gian rất ngắn với mức độ tự do hóa cao, sẵn sàng đứng nhất ASEAN về chỉ số này. Thế nhưng số DN “vô tư” với sự kiện này là rất lớn. “Thậm chí nhiều quan chức cũng lơ mơ về sự kiện này. Như vậy về mặt nhận thức, Việt Nam chưa đủ tầm cỡ để đối đầu với cạnh tranh đang diễn ra trên thị trường” - ông Tuyển nhận xét.

Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Trần Du Lịch đặt ra hàng loạt câu hỏi như: Việt Nam hội nhập có nhanh không? Ký hiệp định thương mại có nhiều quá không?... “Với việc ký kết các hiệp định thương mại thời gian vừa qua, nếu không khéo coi chừng Việt Nam sẽ rơi vào bẫy tự do hóa thương mại” - ông Lịch cảnh báo.

Ông Lịch dẫn chứng những cam kết được đề ra trong AEC có hiệu lực vào tháng 12 năm nay, trong đó lộ trình và lên kế hoạch đã bắt đầu từ năm 1999 nhưng thông tin chưa rõ ràng, DN vẫn “sợ như sợ ma”.

Còn ông Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính trị thế giới, cho rằng việc Việt Nam ký kết lên đến 15 hiệp định thương mại, tương đương cường quốc kinh tế như Trung Quốc, cao nhất trong khối nước ASEAN là “có vấn đề”.

“Dù Việt Nam hội nhập sâu rộng như vậy nhưng khả năng cạnh tranh quốc gia không theo kịp. Đây là cuộc cạnh tranh về thể chế, về điều hành ở cấp quốc gia, cấp địa phương… Hội nhập phải đổi mới nhưng chúng ta đổi mới bên trong chậm trễ quá. Chúng ta giảm thủ tục hải quan là chuyện nhỏ, chuyện lớn hơn là đột phá về thể chế thì chưa làm được nhiều” - ông Lược nói.

TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, lại nhìn nhận rằng nói DN bị động, không tích cực, không quan tâm đến hội nhập và yếu trong cạnh tranh có thể đúng nhưng chưa đủ.

“DN hội nhập như đi trên cầu khỉ, trên lưng là khối đá gánh nặng chi phí, dò dẫm từng bước một để không trượt chân rơi xuống sông nên không thể nhìn xa vươn tới thị trường bên ngoài. Với hình ảnh này DN Việt Nam không thể hội nhập được?” - ông Cung đặt vấn đề.

Ông Cung cho rằng nhiều người vẫn không chú ý đến hội nhập, coi hội nhập là chuyện của các lãnh đạo đi đàm phán. “Nhà nước vẫn mang tư duy đứng bên trên DN, kiểm soát, quản lý DN thay vì đồng hành cùng DN. Nhà nước vẫn đặt ra rào cản để quản lý và tôi cảm nhận bộ máy chúng ta “nghiện” quản lý. Do vậy việc thảo luận hội nhập không nên phê phán DN. Vấn đề quan trọng là Nhà nước cần thay đổi để hội nhập” - ông Cung nói.

TRÀ PHƯƠNG

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm