Đất chờ thành phố - Tiền chờ Chính phủ

Trường cũng muốn dời nhưng thiếu vốn, giá đền bù đất quá cao, thủ tục cấp phép còn rườm rà.

PGS-TS Mai Hồng Quỳ, Hiệu trưởng Trường ĐH Luật TP.HCM , kiến nghị: “Chắc chắn quy hoạch là việc nên làm nhưng di dời thì vẫn cần một cơ sở ở nội thành để trường hợp tác quốc tế, đào tạo sau ĐH, đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ như văn bằng hai, tại chức…”. Tiến sĩ Trần Duy Tạo, Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất và Thiết bị trường học-đồ chơi trẻ em, cho biết: “Việc di dời một phần hay toàn bộ là bắt buộc. Có ba tiêu chí khi xem xét di dời ở mức nào là: đất đai, ngành nghề đào tạo, năm thành lập và xây dựng”. Theo ông Cần, khu ĐH tập trung của TP.HCM dự kiến sẽ phát triển theo nhiều mô hình: đô thị ĐH, khu ĐH và cụm trường ĐH, trường ĐH và CĐ hoặc trường CĐ. Các trường được bố trí riêng lẻ hoặc kết hợp để cùng hợp tác chia sẻ tài nguyên (giảng viên, cơ sở vật chất và các trang thiết bị, trung tâm tư liệu, cơ sở hạ tầng thông tin…). Khu ĐH có thể chỉ có các trường đào tạo cùng một lĩnh vực, chuyên môn hóa sâu hoặc các trường đào tạo đa lĩnh vực, liên ngành và đa ngành.

Ba năm chưa xong thủ tục

Bà Quỳ cho biết quy hoạch ĐH Luật và ĐH Kinh tế nằm ở khu đông bắc TP, đã thực hiện nhiều năm nay nhưng vẫn chưa xong. Tốc độ làm rất chậm, vướng rất nhiều thứ mà trường không thể tự làm được. “Cụm trường chúng tôi lâu nay vẫn đứng yên tại chỗ do tiền giải phóng mặt bằng quá lớn. Vấn đề ở đây là tiền!” - bà Quỳ nói.

Trường ĐH Kinh tế TP.HCM thành lập từ năm 1976, diện tích đất đang sử dụng chỉ có 1,5 ha. Trường này cần bổ sung 66,3 ha mới đủ điều kiện đảm bảo chất lượng. Ảnh: QUỐC DŨNG

Hiệu trưởng Trường ĐH Văn Hiến Nguyễn Mộng Hùng cũng cho biết từ năm 2006, trường đã được UBND TP.HCM cấp lô đất 5,6 ha ở huyện Bình Chánh, cạnh đại lộ Nguyễn Văn Linh. Nhưng từ năm 2007 đến nay, trường triển khai bồi thường giải tỏa nhưng vẫn chưa xong, mặc dù tiền đền bù tăng gấp năm lần giá trị thường. Tiến sĩ Huỳnh Trọng Khải, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Thể dục Thể thao TP.HCM, dẫn chứng: “Trường đồng ý chuyển ra ngoại thành nhưng đấu giá ba năm nay vẫn không bán đất được để chuyển đi”. Còn PGS-TS Ngô Hướng, Hiệu trưởng Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM, thì cho biết: “Làm thủ tục xây dựng vô cùng gian khổ, mất rất nhiều thời gian. Trường tôi làm mỗi thủ tục xây dựng ký túc xá mà ba năm chưa xong. Tôi đề nghị nhà nước cần có cơ chế như thế nào để giúp các trường làm thủ tục xây dựng nhanh hơn”.

Vốn chờ Chính phủ

Tiến sĩ Trần Duy Tạo khẳng định việc di dời là chủ trương lớn của Chính phủ, vừa giải quyết vấn đề giao thông và sự phát triển của các trường. Cục sẽ đề xuất cụ thể với Bộ Xây dựng các phương án trong năm, mười năm tới phải thực hiện được đất đai. Nếu không lo đất đai thì sau này sẽ hết sức khó khăn. Ông Tạo cho rằng: “Năm nay Bộ GD&ĐT đầu tư xây dựng cơ bản cho các đơn vị trực thuộc thì chỉ mấy trăm tỉ đồng. Nay Chính phủ đã có ý định di dời các trường thì Chính phủ sẽ có chính sách, kế hoạch để thúc đẩy nguồn tài chính. Hiện TP.HCM cho các trường di dời vay kích cầu theo cơ chế đặc thù (mức vay tối đa có thể đến 300 tỉ đồng/trường và thời gian hỗ trợ cấp bù lãi vay là năm năm). Trong thời gian năm năm, trường di dời phải tích cực thanh lý cơ sở vật chất, mặt bằng cũ để tạo vốn và hoàn trả vốn vay được ngân sách TP hỗ trợ vay”.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga cho biết di dời các trường ra ngoại thành là tương lai sống còn của giáo dục ĐH: xây dựng trường ĐH, CĐ đúng tầm cỡ, đảm bảo đúng yêu cầu chất lượng đào tạo lâu dài… “Quỹ đất càng ngày càng eo hẹp dần, chúng ta cần phải thực hiện di dời càng sớm càng tốt để có quỹ đất. Vì vậy đề nghị tất cả các trường đề xuất phương án cụ thể gửi cho Bộ GD&ĐT. Hầu hết các trường đều cho rằng việc để tự các trường tìm đất đai giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng rất khó thực hiện. Nếu để các trường tự lo thủ tục, đất đai, giải phóng mặt bằng, tìm kinh phí xây dựng… thì hầu hết các trường không thể thực hiện được. Vì vậy với các vấn đề vốn, cơ chế chính sách…, các trường cần đề xuất với Bộ để Bộ trình Chính phủ” - ông Ga nói.

Ông Ga cũng kiến nghị: TP.HCM tiếp tục quy hoạch quỹ đất cho giáo dục thì cố gắng giữ lại cho ngành giáo dục khi ngành chưa có tiền, không nên làm khu công nghiệp, xây chung cư… Đối với các trường sau khi dời ra ngoại thành đều muốn giữ lại cơ sở nội thành để đảm bảo quan hệ quốc tế, giữ truyền thống lịch sử của trường, Bộ sẽ đề xuất với Chính phủ nhưng sau này quy mô trong nội thành sẽ giảm dần.

QUỐC DŨNG