Việt kiều về nước thường trú: Thủ tục thế nào?

Sau khi liên bộ Công an, Ngoại giao ban hành Thông tư liên tịch số 05 ngày 12-5-2009 về việc giải quyết cho công dân VN định cư ở nước ngoài đăng ký thường trú tại VN, nhiều bạn đọc thắc mắc: Ai được thường trú? Hồ sơ nộp ở đâu?... Đại tá Lê Xuân Viên, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an, cho biết:

Đối tượng áp dụng của thông tư liên tịch này gồm có công dân VN định cư ở nước ngoài (gọi tắt là Việt kiều) mang hộ chiếu nước ngoài hoặc nếu không có hộ chiếu nước ngoài thì có giấy tờ thường trú do nước ngoài cấp thuộc các đối tượng được về VN thường trú. Đối với người đã thôi quốc tịch VN thì phải làm thủ tục xin trở lại quốc tịch VN trước khi đăng ký thường trú tại VN.

Điều kiện thường trú

. Ông có thể nói rõ những điều kiện để Việt kiều được về thường trú tại các tỉnh, TP?

+ Việt kiều phải có giấy tờ chứng minh có quốc tịch VN hoặc còn giữ quốc tịch VN theo quy định; có nhà ở hợp pháp tại VN gồm nhà thuộc sở hữu của người xin về thường trú, nhà do thuê mượn hoặc ở nhờ nhà cá nhân.

Người dân đang làm thủ tục ở Cục Quản lý xuất nhập cảnh tại TP.HCM. Ảnh: THÁI HIẾU

Trường hợp muốn về thường trú tại các TP trực thuộc trung ương, ngoài những điều kiện chung nêu trên thì Việt kiều còn phải có một trong những giấy tờ chứng minh đủ điều kiện đăng ký thường trú tại TP trực thuộc trung ương theo quy định của Luật Cư trú. Đó là giấy xác nhận của công an cấp xã về việc đã tạm trú liên tục tại TP đó từ một năm trở lên; hoặc giấy tờ chứng minh trước đây đã đăng ký thường trú tại TP trực thuộc trung ương, nay trở về TP đó sinh sống tại chỗ ở hợp pháp của mình; hoặc giấy tờ chứng minh mối quan hệ ruột thịt giữa Việt kiều với người có hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu (như vợ về ở với chồng hay ngược lại, hoặc cha mẹ về ở với con cái hay ngược lại; người hết tuổi lao động nghỉ hưu, nghỉ mất sức chuyển về ở với anh, chị, em ruột; người chưa thành niên độc thân về sống với ông bà nội, ngoại hoặc còn cha mẹ nhưng cha mẹ không có khả năng nuôi dưỡng về ở với ông bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ).

. Trong thực tế có nhiều Việt kiều đã lớn tuổi về nước thăm thân nhân rồi ở lại luôn thì được giải quyết thế nào?

+ Theo quy định, Việt kiều mang hộ chiếu nước ngoài cấp khi về VN thăm thân nhân thì phải chấp hành các quy định về nhập cảnh, cư trú, xuất cảnh như đối với người nước ngoài. Có nghĩa là khi hết thời hạn lưu trú, họ phải xuất cảnh trở về nước mà họ đang định cư.

Đối với những Việt kiều về thăm thân nhân rồi ở lại VN luôn, Thông tư 05 không giải quyết thường trú cho số người này vì giấy tờ của họ đã hết hạn. Tuy nhiên, căn cứ vào tình hình thực tế, đối với người già yếu khi về nước thăm thân nhân sau đó có nguyện vọng thường trú ở VN, Bộ Công an vẫn tiếp nhận hồ sơ để xem xét từng trường hợp cụ thể.

Hồ sơ lập hai bộ

. Thủ tục đăng ký thường trú có khó không, thưa ông?

+ Hồ sơ đề nghị về VN thường trú phải lập thành hai bộ, mỗi bộ gồm: Đơn đề nghị về VN thường trú (có mẫu); bản sao hộ chiếu nước ngoài hoặc giấy tờ thường trú do nước ngoài cấp (có bản chính đối chiếu); bản sao một trong các giấy tờ chứng minh có quốc tịch VN như: giấy CMND, hộ chiếu VN, giấy khai sinh, quyết định trở lại quốc tịch VN, giấy tờ khác do cơ quan thẩm quyền VN cấp xác nhận đương sự còn giữ quốc tịch VN; ba ảnh 4 x 6 có phông nền trắng, đầu để trần, mặt nhìn thẳng, không đeo kính; giấy tờ chứng minh có nhà ở hợp pháp tại VN.

Đối với Việt kiều xin về thường trú tại TP thuộc trung ương thì phải có thêm giấy tờ chứng minh đủ điều kiện đăng ký thường trú như đã nêu ở trên.

. Nơi nhận hồ sơ, lệ phí, thời gian giải quyết?

+ Việt kiều có thể nộp hồ sơ xin về thường trú tại VN tại một trong những cơ quan sau: Đối với những người đang ở nước ngoài thì có thể nộp tại cơ quan đại diện VN ở nước ngoài nơi đang cư trú. Những người đang ở VN có thể nộp hồ sơ qua bưu điện hoặc trực tiếp đến Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an; hoặc nộp trực tiếp tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh công an cấp tỉnh nơi muốn về thường trú. Thời hạn giải quyết là 60 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Người nộp hồ sơ không phải nộp lệ phí gì cả.

Trước đây, sau khi tiếp nhận hồ sơ Việt kiều xin về nước thường trú, công an các địa phương phía Nam phải chuyển đến Bộ Công an (Cục Quản lý xuất nhập cảnh tại Hà Nội) xem xét, giải quyết. Kể từ ngày 15-3-2010, nhằm rút ngắn thời gian trung chuyển, Cục Quản lý xuất nhập cảnh tại TP.HCM đảm nhận giải quyết hồ sơ Việt kiều xin thường trú ở các tỉnh, thành từ Đà Nẵng trở vào.

. Xin cảm ơn ông.

THÁI HIẾU thực hiện