“Tháo ngòi nổ” ngưng việc tập thể

Trước tình hình các vụ ngưng việc tập thể gia tăng, ngày 20-7, ông Nguyễn Huy Cận, Chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP.HCM, đã chủ trì buổi làm việc với LĐLĐ các quận, huyện, tổng công ty, các KCX-KCN… nhằm đánh giá tình hình, diễn biến và tìm giải pháp “tháo ngòi nổ” cho các cuộc ngưng việc tập thể trên địa bàn TP. Theo đó, LĐLĐ TP bố trí cán bộ về bảy cụm có nhiều KCX-KCN để cùng với công đoàn các quận, huyện, KCX-KCN làm dịu tình hình.

Công nhân khó sống với lương tối thiểu

Ông Trương Lâm Danh, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP, cho biết nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các vụ tranh chấp lao động tập thể cơ bản là thu nhập thấp, không đảm bảo đời sống. Tuy nhiên, thực tế diễn biến qua ba giai đoạn. Cụ thể hai tháng đầu năm (tháng 1, 2), nguyên nhân chủ yếu do doanh nghiệp chậm trả lương, chậm công bố điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng, tiền thưởng, công nhân phản ứng cách tính lương mới không phù hợp. Từ tháng 2 đến tháng 6, các mặt hàng tiêu dùng tăng cao, cùng với đó là tiền nhà trọ, điện, nước cũng ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống công nhân nên họ đề nghị tăng lương, phụ cấp. Từ cuối tháng 6 đến nay, nhiều doanh nghiệp xảy ra tranh chấp lao động đã điều chỉnh thu nhập, ngay lập tức người lao động các công ty khác cũng đề nghị tăng theo.

Ngoài ra, các vụ tranh chấp lao động tập thể còn liên quan đến việc thực thi pháp luật lao động của doanh nghiệp. Cụ thể, chính sách nâng lương của doanh nghiệp chủ yếu xoay quanh mức lương tối thiểu, không theo kịp lạm phát, đơn giá sản phẩm không phù hợp, thậm chí có nơi không công khai đơn giá. Đặc biệt, các doanh nghiệp ngành dệt may, giày da vi phạm giờ giấc làm việc, nghỉ ngơi, chế độ nghỉ phép năm. “Nhiều doanh nghiệp còn đánh đồng bậc lương của người mới với lao động có tay nghề lâu năm cùng một bậc lương, khiến công nhân phản ứng dữ dội” - ông Danh nhấn mạnh.

Phần lớn các vụ ngưng việc tập thể bắt nguồn từ chuyện lương, thưởng, thu nhập thấp, chi trả không hợp lý. Ảnh: P.ĐIỀN

Ông Danh cũng thông tin, UBND TP đã có chủ trương không thu thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập của công nhân từ nguồn tăng ca mà có.

Cán bộ công đoàn bám điểm nóng

Để “tháo ngòi nổ” cho các cuộc ngưng việc tập thể, ông Hạnh đề xuất cần thành lập ban giải quyết những khó khăn cho người lao động, trong đó các quận, huyện nên tập trung giám sát chủ trương không tăng tiền nhà trọ, điện, nước để công nhân bớt khó khăn. Đồng thời, cần tăng cường các “món ăn” tinh thần cho công nhân tại các khu nhà trọ.

Ông Nguyễn Văn Khải, Chủ tịch Công đoàn Ban Quản lý các KCX-KCN TP.HCM (Hepza), nhận xét bộ phận nhân sự giúp việc cho các công ty có vấn đề, khi truyền đạt ý kiến của người lao động, tham mưu cho các ông chủ người nước ngoài không nhất quán dẫn đến mâu thuẫn kéo dài. “Công nhân đưa ra các yêu sách là hoàn toàn hợp lý, vấn đề là cách thực hiện của họ có hợp lý hay không mà thôi” - ông Khải bày tỏ.

PHONG ĐIỀN