Tới đây, người không đăng ký quyền sử dụng đất (nôm na là không đi làm “giấy đỏ”) có thể bị phạt từ 500.000 đến hai triệu đồng. Lý giải về việc xử phạt này, lãnh đạo Cục Đăng ký và thống kê đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng việc làm “giấy đỏ” vừa là quyền lợi vừa là nghĩa vụ của người dân.
Bất kỳ ai cũng mong muốn nhà, đất của mình được hợp pháp, nghĩa là có giấy chủ quyền hẳn hoi. Đó là một nhu cầu chính đáng để tự khẳng định quyền sở hữu, sử dụng của cá nhân trước cộng đồng, xã hội. Vấn đề đặt ra là chính quyền đã làm (hay không làm) gì trước đòi hỏi này mà sao có người muốn “khước từ” việc đăng ký?
Đã có nhiều lý do được đưa ra: nhiều người tin rằng dù không có “giấy đỏ”, “giấy hồng” thì nhà, đất đó vẫn là của mình, “đố ai dám đụng đến” và người ta chỉ thực sự cần đến giấy này khi muốn chuyển nhượng, thế chấp. Số khác ngán ngại những thủ tục, khoản tiền phải đóng khi được cấp giấy. Số còn lại thì vướng phải những rào cản luật pháp và có muốn đăng ký cũng không được (kẹt quy hoạch, bị tranh chấp...). Thế nhưng vẫn có không ít người tuy không thuộc những trường hợp trên nhưng đã không được các cơ quan thẩm quyền chủ động xem xét để cấp giấy. Chẳng hạn, nhà, đất mua giấy tay và nay chủ nhà chưa thể chứng minh được việc mua nhà hoặc bản thân người mua đã xuất cảnh định cư ở nước ngoài v.v...
Đặc thù quản lý, sử dụng nhà, đất của TP.HCM và của các tỉnh phía Nam vốn phức tạp và có nhiều tình huống mà pháp luật không thể dự liệu được hết hoặc chưa tìm được hướng tháo gỡ. Do vậy sẽ không hợp lý nếu chính quyền chỉ đơn thuần yêu cầu người dân thực hiện đúng nghĩa vụ đăng ký quyền sử dụng đất mà không ràng buộc trách nhiệm xử lý của các đơn vị chức năng. Đối với những hồ sơ có vướng mắc, cán bộ cần chủ động vận dụng các quy định hiện hành hoặc khẩn trương xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên để sớm cho ra kết quả, hạn chế cảnh làm khó lẫn nhau (người muốn cấp giấy mà không được, chính quyền lại kêu rêu và đòi phạt vì không thể quản lý).
NGUYỄN THANH PHONG (Quận 7)
